de naam Boekhoud
Ik kan me voorstellen dat je geen behoefte hebt om een uitgebreid verhaal over onze familienaam te lezen. Als dat zo is wil ik toch graag dat je kennis neemt van de onderstaande eerste alinea.
Onze stamboom gaat nu dus terug tot ongeveer het jaar 1620-1630. Het was in die tijd, (zeg tussen 1600 – 1700 en later) niet gebruikelijk om in officiële akten van de kerkelijke registers, zoals geboorte-, doop-, trouw-, en overlijdensregisters, achternamen te gebruiken. Veelal gebruikte men als tweede voornaam (soms de eerste) de eerste voornaam van de vader met de toevoeging “s” voor “zoon” (en ook wel dochter). Als voorbeeld: Gerrijt Scheltes was de zoon van Schelte Pauls = Scheltezoon = Scheltes.
Pas in 1741 werd in de archieven de achternaam Boekhoud aangetroffen bij de geboorte van Aaltje Wijberds Boekhoud (dochter van Wijbet Bartels)
Je moet er dus met de naamgeving tussen 1600 en pakweg 1750 rekening mee houden dat, hoewel de achternaam Boekhoud (of Boekhout) ontbreekt, het wel degelijk voorouders van ons zijn.
Toen ik begin 2011 met mijn website over onze familie Boekhoud begon dacht ik dat mijn bewezen afstamming terug zou gaan tot Barteld Gerrits Boekhoud die omstreeks 1770 geboren zou moeten zijn. Meer wist ik toen niet.
Begin 2012 kwam ik terecht op de site van ene Robb Outzs, die in de V.S. woont, en op welke site ik tot mijn grote verbazing en vreugde de afstamming van mijn familie terugvond tot ongeveer1630 -1640. Deze Robb is lid van de Mormoonse kerk en heeft daarom de beschikking over zeer uitgebreide afstammingslijsten (denk daarbij aan miljoenen (zo niet tientallen)) van allerlei families over de hele wereld. Dat houdt verband met het feit dat de Mormoonse kerk vele mensen meent te moeten (her)dopen, ook al zijn die allang overleden. De lidmaten van de Mormoonse kerk verrichten daarvoor veel genealogisch onderzoek, zo ook naar onze familie.
De eerste bekende voorvader van onze Boekhoud-familie is nu, op grond van de gegevens van de Mormoonse kerk, Schelte Pauls die je als eerste in de tekststamboom kunt terugvinden. Schelte Pauls is in de stamboom niet met de naam Boekhoud (of Boekhout) genoemd omdat het in die tijd (zeg 1600 - 1700) niet gebruikelijk was om de achternaam bij officiële gebeurtenissen te gebruiken. Denk aan geboortes, huwelijken etc. Schelte Pauls, geboren ca 1635, woonde destijds in het Friesche Dokkum.
Pas in 1734 werd de naam Boekhout in de registers ingeschreven bij de geboorte van Pijter Wijbes. Het eerste familielid dat met de naam Boekhoud is geregistreerd is Aaltje Wijberts Boekhoud die in 1741 is geboren. De tweede was Bartel(d) Gerrits Boekhoud geboren in maart 1747. Onze familie heeft dus in ieder geval van pakweg 1630 tot omstreeks 1750, mogelijk nog wat langer, in het Friese Dokkum gewoond.
Met het bovenstaande is ook vastgesteld dat de onze familie Boekhoud een zijtak is van de Boekhout-familie.
In maart 1747 werd dus Barteld Gerrits Boekhoud in Dokkum geboren. Hoe oud hij was toen hij naar het Groningse Aduard is gegaan is niet bekend. Wel bekend is dat hij op 34-jarige leeftijd in Aduard op 7 januari 1781 met Meentje Jans Rol is getrouwd. Onze tak van de familie met de naam Boekhoud komt dus tenminste vanaf ongeveer het jaar 1780 voor in de provincie Groningen. Misschien wat eerder omdat niet bekend is wanneer Barteld Gerrits zich in Aduard heeft gevestigd. Alle personen met de naam Boekhoud in de stamboom van deze site zijn rechtstreekse afstammelingen van Barteld Gerrits zodat hij als de stamvader van onze familie kan worden beschouwd.
De nakomelingen van Barteld Gerrits hebben zich later ook op andere plaatsen in de provincie Groningen gevestigd, vooral in de omgeving van Stadskanaal en Borger. Op dit moment (2012) kun je onze familie over heel Nederland en in Canada, Zuid-Afrika, Australie en Samoa vinden.
Onze naam stamt mogelijk uit Noord-Duitsland wat mij door een familielid min of meer is bevestigd. In Duitsland komt de naam "Buchholz" redelijk vaak voor maar dan toch overwegend in het noorden. Omdat in de 17e tot en met de 19e eeuw in het noorden van Duitsland veel armoede heerste kwamen er vanuit Noord-Duitsland veel arbeiders, handelaars en gelukzoekers naar het toen steenrijke Holland, i.c. Groningen en Friesland. Bekend uit die tijd zijn de "Hannekemaaiers" en de "Kiepkerels". (Wil je daarover meer informatie dan kun je die vinden op Google.)
Ik denk nu dat ergens in het begin van de zeventiende eeuw ene Buchholz uit Noord-Duitsland zijn geluk kwam zoeken in het noorden van ons land en zich daar permanent heeft gevestigd. Dat moet dan wel haast Dokkum geweest zijn omdat daar onze familiestamboom begint. Het kan zijn dat in die tijd de naam Buchholz om voor de hand liggende redenen letterlijk vertaald is in Boekhout. (Buch = boek en holz = hout) Omdat men het in die tijd niet zo nauw nam met de spelling zullen Aaltje Wijberts in 1741 en Barteld Gerrits in 1747 in de geboorte- of doopregisters ingeschreven zijn als Boekhoud.
Vanwaar akte!
Er is nog een andere (maar naar mijn mening discutabele. J.B.) verklaring voor de naam Boekhoud die door mijn familie is aangereikt. Tot ongeveer het jaar 1800 werden boeken ook gebonden tussen een paar plankjes als schutbladen. Dat was dus het "hout" om een "boek" te binden, vandaar Boekhout. Mogelijk is dat door de eigenwijze schrijfwijze van een ambtenaar Boekhoud geworden.
Onze naam wordt, qua klank, ook wel geschreven als Boekhoudt. Daarnaast zijn namen als Boekholt, Boekweit en andere variaties bekend. In hoeverre deze namen in verband staan met onze naam heb ik niet onderzocht. Toch één aantekening. In een lijst met allerlei broers en zusters Boekhoud stond er één tussen met de naam Boekhout. Rara hoe kan dat?
De voorgaande gedachtegangen zijn, met nadruk, echt helemaal mijn eigen idee. Je kunt er geen enkele wetenschappelijke waarde aan hechten.
Bijgewerkt tot 9 oktober 2012.