De Boekhoud-familiewebsite/ The Boekhoud family website

Over 't Peerd van ome Loeks

     Naast de Martinitoren (als nr. 1) en de "molleboon" (als nr. 3) is het tweede van de Groningse symbolen ongetwijfeld  het liedje over het "Peerd van ome Loeks". Dat liedje is bekend over de hele wereld en omstreken maar vooral ìn Groningen. Wat de meeste mensen echter niet weten is dat het liedje een historische achtergrond heeft en dat ome Loeks werkelijk heeft bestaan. Er zijn meerdere versies over wie ome Loeks nu precies was, maar de onderstaande twee versies gooien wat dat betreft hoge ogen.

De eerste versie.
     De vrijgezelle Lucas (Loeks op zijn Gronings) Broekmans was omstreeks 1910 een vrachtrijdersknecht met een eigen paard die "Graaf" heette en waarmee hij voor het transportbedrijf van vrachtrijder J. Kuipers Lzn werkte. Het paard ging - waarschijnlijk ook om deze tijd - opeens dood en Lucas was er kapot van. (Je denkt dan al gauw aan een herseninfarct of een hartverlamming nietwaar?). Er was zelfs sprake van een rouwadvertentie die door zijn collega's zou zijn geplaatst.

De tweede versie.
     Lucas (Loeks) van Hemmen werd geboren in het horecabedrijf "de Slingerij" aan de A-weg in Groningen. Dit bedrijf bestaat nog steeds, zij het als eetcafe. Bij dit bedrijf hoorden toen een aantal een aantal paardenstallen. Op marktdagen kwamen boeren uit de verre omtrek naar de markt en stalden hun paarden dan bij "de Slingerij". Loeks groeide dan ook op in het paardenwereldje en werd jokey en pikeur. Omstreeks 1900 had hij al naam gemaakt door de deelname aan (inter)nationale draverijen. Toen hij 25 jaar was noemde men hem al "Ome Loeks".
     Het ging Loeks niet altijd voor de wind. In 1910 stierf een van zijn laatste paarden, de hengst "Appelon". Appelon had een stalknecht aangevallen en dreigde hem dood te drukken tegen een muur. Loeks greep een riek (hooivork) en stak daarme Appelon in de neus. Het was een wondje van niks maar het paard kreeg "krampkoliek" en drie dagen later was het dood.  Volgens één van de verhalen verzonnen vrienden van Loeks (uit plagerij?) toen het paard dood was het liedje "Peerd van Ome Loeks" dat dus grote bekendheid kreeg. Als je bij de computer over luidsprekers beschikt en je wilt dit liedje horen dan moet je even op de zwarte rechthoek hieronder klikken. (Vergeet niet je luidsprekers aan te zetten).
     Het "officiële" liedje kent twee coupletten die onderstaand worden gezongen, maar er is een derde (middelste) couplet dat door de jeugd, onder zuinige en zelfs afkeurende blikken van de ouderen, werd (en wordt?) gezongen

   Peerd van ome Loeks is dood,                     't Paard van ome Loeks is dood  
   Loeks is dood, Loeks is dood                       Loeks is dood, Loeks is dood
   Peerd van ome Loeks is dood,                    't Paard van ome Loeks is dood,
   hardstikke dood.                                  hartstikke dood.
   Guster nog goud gezond                       Gisteren nog goed gezond 
   zwaaide mit steert in 't rond,                   zwaaide het met zijn staart in het rond 
   Peerd van ome Loeks is dood                   't Paard van ome Loeks is dood
   hardstikke dood.                                      hardstikke dood

   Peerd van ome Loeks is dood,                     't Paard van ome Loeks is dood
   Loeks is dood, Loeks is dood                       Loeks is dood, Loeks is dood
   Peerd van ome Loeks is dood,                     't Paard van ome Loeks is dood
   hardstikke dood.                                        hardstikke dood.
   Guster nog goud gezond                             Gisteren nog goed gezond
   scheet e nog gruine stront                           scheet hij nog groene stront
   Peerd van ome Loeks is dood                       't Paard van ome Loeks is dood
   hardstikke dood.                                         hardstikke dood.

   Peerd van ome Loeks is dood,                      't Paard van ome Loeks is dood
   Loeks is dood, Loeks is dood                        Loeks is dood, Loeks is dood
   Peerd van ome Loeks is dood,                      't Paard van ome Loeks is dood
   hardstikke dood.                                         hardstikke dood.
   Har'k hom moar vreten geven                       had ik hem maar te vreten gegeven
   den was e wel in leven bleven                       dan was hij wel in leven gebleven
   Peerd van ome Loeks is dood                        't Paard van ome Loeks is dood
   hardstikke dood                                           hardstikke dood

     Met excuses voor de kwaliteit van het filmpje. Het is overgenomen uit YouTube en klaarblijkelijk opgenomen met een mobile telefoon. Het gaat dus overigens niet zozeer om de kwaliteit van het filmpje maar wel hoe het liedje klinkt. In het begin en op het eind zie je op de achtergrond nog het beeld van ome Loeks met zijn paard.